De feestdagen staan voor de deur! Voor velen betekent dat genieten. Van vrienden, familie, gezelligheid, en eten. Veel eten. Maar voor sommigen kunnen de feestdagen met diabetes type 1 vooral veel zorgen opleveren. Het gaat tenslotte vaak om grotere porties eten, onbekende maaltijden en ook niet altijd even gezonde voeding. Dit kan een uitdaging zijn voor het managen van bloedsuikers, en daarmee leiden tot stress al vóór de eerste echte hap. Toch denk ik dat ook wij met een goed plan net zoveel kunnen genieten van de feestdagen als ieder ander. Hieronder deel ik mijn aanpak. 

Ik ben niet te streng voor mijzelf

Ongeacht mijn bloedsuikers en voedingskeuzes komende feestdagen; ik zal naderhand nooit te streng zijn voor mezelf. Natuurlijk is het balen als ik 4 keer op één dag hoger zit dan bedoeld, en dat misschien zelfs een paar dagen op rij. Maar ik weet dat het om een momentopname gaat. En een uniek scenario, met factoren die je de rest van het jaar niet of nauwelijks voorgeschoteld krijgt. Niet zo gek dus, dat de feestdagen wat lastiger zijn om te managen qua diabetes en dieet. En zo handel ik er ook naar.

In de praktijk betekent dit dat ik nog altijd de verantwoordelijkheid neem voor het managen van mijn bloedsuikers. Met kennis, ervaring en inschattingsvermogen doseer ik de benodigde hoeveelheid insuline voor maaltijden. Voor de zekerheid controleer ik mijn bloedsuikers vaker. Blijkt dat de dosering een verkeerde inschatting was, met een hypo of hyper tot gevolg? Dan corrigeer ik deze zo snel als mogelijk en ga ik verder met genieten van het moment.

Ik ken mijn ratio’s

Bij het nemen van verantwoordelijkheid voor diabetes hoort dat ik mijn ratio’s (per dagdeel) goed ken. Zonder duidelijke ratio’s wordt het lastig om mijn bloedsuikers te managen, met veel hypo’s en hypers als gevolg. Dat is jammer, want dat kan (hoeft niet) de pret misschien drukken. Beter voorkomen dan genezen! Dus: zorg dat je je ratio’s tijdig uitvogelt. Of je deze nu zelf berekent, of in overleg met je diabetesverpleegkundige. Dit helpt mij in ieder geval om minder met mijn diabetes bezig te zijn, en meer te genieten van het moment.

Ik weet wat ik eet

Ik zorg dat ik bij de chef in kwestie even vraag wat het recept is, zodat ik niet voor verrassingen kom te staan. Ik let niet alleen op de koolhydraatbronnen, maar ook vetten (bijv. in sauzen, of boter en olie) en eiwitten. Met deze kennis pas ik mijn dosering al dan wel of niet aan, alvorens ik de maaltijd eet.

Ik sport (eventueel) in de ochtend

Ook dit is geen must, maar sporten in de ochtend helpt me wel ontzettend veel met mijn insulinegevoeligheid de rest van de dag. Het is zo een stuk makkelijker om koolhydraten en eiwitten te nuttigen, tegenover minder schommelingen (mits je natuurlijk nog wel rekening houdt met ratio’s, maaltijd, etc. etc.). Ik zie mezelf best wel een ochtendworkout doen op de dag met het grootste diner.

Ik loop na een forse maaltijd

Lopen na een maaltijd helpt niet alleen met het verteren ervan, maar ook met je bloedsuikers. Natuurlijk moet ik hierbij opletten dat ik niet in een hypo terecht kom, maar met de juiste dosering en timing kan ik zo flinke pieken voorkomen. Deze methode gebruik ik heel het jaar door, en dus ook zeker tijdens de feestdagen. En het is nog eens lekker ook.

Ik beperk mezelf niet

Als er één aanpak averechts werkt, is het jezelf beperken. Als ik zou zeggen: “Dit jaar eet ik géén oliebol!”, heb ik er al 10 op voor het oud en nieuw is. Met die reden beperk ik me niet, maar geef ik mezelf ‘gezonde richtlijnen’. Een voorbeeld zou een buffet kunnen zijn: ‘ik pak wat ik wil, zolang het op één groot bord past’. Zo blijft het overzichtelijk, kan ik ervoor doseren en geniet ik met mate.

Wat beschouw ik als ‘genieten’?

Bovenstaande tips helpen mij om te genieten van de feestdagen met diabetes type 1. Ik ben iemand die veel verantwoordelijkheid neemt voor mijn bloedsuikers heel het jaar door, maar ik ben ook realistisch. Wat voor nut heeft het tenslotte om diabetes zo goed te managen, als je uiteindelijk dit soort momenten niet volledig kan meemaken omdat je teveel in de weer bent met je bloedsuikers?

Voor mij geniet ik als er een balans is tussen genieten van leven en managen van bloedsuikers. Dat de balans tijdens de feestdagen wat opschuift naar eerstgenoemde lijkt me een logisch gevolg van de situatie.

Als dit in de praktijk betekent dat ik 3 tot 5 dagen 10% tot 20% minder ‘in range’ ben, of ondanks bovenstaande tips die dagen een paar keer de 14 mmol/l aantik (en dan z.s.m. corrigeer), so be it. Dankzij mijn kennis rondom diabetes, voeding en beweging vind ik dit voor mij persoonlijk een uitermate realistisch uitgangspunt.

Fijne feestdagen,

Ronnie